音標比較
創建於:2024/8/24
最後更新於:2025/3/4
術語
- 國際音標(IPA)
- 羅馬字(Lô-má-jī):本站主要使用的拼音方案,基本同「臺灣閩南語羅馬字拼音方案」(簡稱「臺羅/Tâi-lô」)。
- 漳拼:《閩南話漳腔辭典》採用的拼音方案。
- 白話字(Pe̍h-ōe-jī/POJ):《廈英大辭典》《廈門音新字典》等書採用的拼音方案。注意,各書選用的字母和標調規則可能略有差異。
- 閩拼(閩南方言拼音方案):《普通話閩南方言詞典》(1982)採用的拼音方案,基於普通話的《漢語拼音方案》編制。
- TLPA(臺灣語言音標方案,Taiwan Language Phonetic Alphabet):臺羅的雛形,採用數字標調,/ts/ 和 /tsʰ/ 分別記作 c 和 ch。
聲母
| IPA | 羅馬字 | POJ | 漳拼 | 閩拼 | 十五音 |
|---|---|---|---|---|---|
| p | p | p | b | b | 邊 |
| pʰ | ph | ph | p | p | 頗 |
| b | b | b | bv | bb | 門 |
| m | m | m | m | bbn | (門) |
| t | t | t | d | d | 地 |
| tʰ | th | th | t | t | 他 |
| l/d | l | l | l | l | 柳 |
| n | n | n | n | ln | (柳) |
| k | k | k | g | g | 求 |
| kʰ | kh | kh | k | k | 氣 |
| g | g | g | gv | ɡɡ | 語 |
| ŋ | ng | ng | gv_N | ɡɡn | (語) |
| ts~tɕ | ts | ch/ts | z | z | 曾 |
| tsʰ~tɕʰ | tsh | chh/tsh | c | c | 出 |
| s~ɕ | s | s | s | s | 時 |
| dz~dʑ/z~ʑ | j | j | zv | zz | 入 |
| h | h | h | h | h | 喜 |
| ʔ | (不標) | (不標) | (不標) | (不標) | 英 |
說明
- 《廈門音新字典》/ts~tɕ/ 後接字母 i, e 寫成 ts,其餘寫成 ch;/tsʰ~tɕʰ/ 則統一作 chh。
- 《閩南方言大詞典》將表示送氣的國際音標 /ʰ/ 均寫作 /h/。
韻母
| IPA | 羅馬字 | 漳拼 | 閩拼 |
|---|---|---|---|
| i | i | i | i |
| u | u | u | u |
| a | a | a | ɑ |
| ia | ia | ia | iɑ |
| ua | ua | ua | uɑ |
| ɔ | oo | oo | oo |
| o | o | o | o |
| io | io | io | io |
| e | e | e | e |
| ue | ue | ue | ue |
| ɛ | ee | ᴇ | ɑe |
| iu | iu | iu | iu |
| ui | ui | ui | ui |
| ai | ai | ai | ai |
| uai | uai | uai | uai |
| au | au | ao | ao |
| iau | iau | iao | iɑo |
| m̩ | m | m | m |
| im | im | im | im |
| am | am | am | ɑm |
| iam | iam | lam | iɑm |
| ɔm | om | om | - |
| in | in | in | in |
| un | un | un | un |
| an | an | an | ɑn |
| ian | ian | ian | iɑn |
| uan | uan | uan | uɑn |
| ŋ̍ | ng | ng | ng |
| iŋ | ing | ing | inɡ |
| ɑŋ | ang | ang | anɡ |
| iɑŋ | iang | iang | iɑnɡ |
| ɔŋ | ong | ong | onɡ |
| iɔŋ | iong | iong | ionɡ |
| ĩ | inn | iɴ | ni |
| ã | ann | aɴ | na |
| iã | iann | iaɴ | nia |
| uã | uann | uaɴ | nua |
| ɔ̃ | onn | oɴ | noo |
| iɔ̃ | ionn | ioɴ | - |
| ɛ̃ | enn | ᴇɴ | nɑe |
| iũ | iunn | iuɴ | niu |
| uĩ | uinn | uiɴ | nui |
| ãi | ainn | aiɴ | nɑi |
| uãi | uainn | uaiɴ | uɑi |
| ãu | aunn | ao | nɑo |
| iau | iaunn | iaoɴ | niɑo |
| iʔ | ih | ih | ih |
| uʔ | uh | uh | uh |
| aʔ | ah | ah | ɑh |
| iaʔ | iah | iah | iɑh |
| uaʔ | uah | uah | uɑh |
| ɔʔ | ooh | ooh | ooh |
| iɔʔ | iooh | iooh | |
| oʔ | oh | oh | oh |
| ioʔ | ioh | ioh | ioh |
| εʔ | eeh | ᴇh | ɑeh |
| iuʔ | iuh | iuh | iuh |
| eʔ | eh | eh | eh |
| ueʔ | ueh | ueh | ueh |
| auʔ | auh | aoh | ɑoh |
| iauʔ | iauh | iaoh | iaoh |
| m̩ʔ | mh | mh | mh |
| ŋ̍ʔ | ngh | ngh | ngh |
| ĩʔ | innh | iɴh | nih |
| ãʔ | annh | aɴh | nɑh |
| iãʔ | iannh | iaɴh | niɑh |
| ɔ̃ʔ | onnh | oɴh | nooh |
| ɛ̃ʔ | ennh | ᴇɴh | nɑeh |
| ãuʔ | aunnh | aoɴh | nɑoh |
| iãuʔ | iaunnh | iaoɴh | niɑoh |
| uãiʔ | uainnh | uaiɴh | nuɑih |
| ip | ip | ip | ip |
| ap | ap | ap | ɑp |
| iap | iap | iap | iɑp |
| ɔp | op | op | op |
| it | it | it | it |
| ut | ut | ut | ut |
| at | at | at | ɑt |
| iat | iat | iat | iɑt |
| uat | uat | uat | uɑt |
| ik | ik | ik | ik |
| ɑk | ak | ak | ɑk |
| iɑk | iak | iak | iɑk |
| ɔk | ok | ok | ok |
| iɑk | iok | iok | iok |
| ɯ | ir | eu | eu |
| ei | ei | ei | |
| ə~ɤ | er | ee | ie |
| ɔu | ou | ou | |
| æ | ae | ɑe | |
| uæ | uae | uɑe | |
| æ̃ | aenn | aeɴ | |
| eu~eo | eu | eo | |
| iɔ | ioo | ioo | |
| eŋ | eng | eng | |
| ek | ek | ek |
聲調
《閩南方言大詞典》《閩南話漳腔辭典》採用「奇陰偶陽」的數字順序;TLPA 等方案遵從傳統韻書習慣,採用「1-4陰、5-8陽」的數字順序。
泉州話保留獨立的陽上調,漳州話和廈門話陽上去合併;泉州話上聲本調不分陰陽,但變調可分。《閩南方言大詞典》處理泉州話去聲統一記作5調。
| 調類 | IPA | 羅馬字 | 羅馬字數字式 | 漳拼 | 閩拼 | 例字 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 陰平 | ꜀a | a | a1 | a1 | ɑ̄ | 東 tong;衫 sann |
| 陰上 | ꜂a | á | a2 | a3 | ɑ̌ | 黨 tóng;短 té |
| 陰去 | a꜄ | à | a3 | a5 | ɑ̀ | 棟 tòng;褲 khòo |
| 陰入 | aʔ꜆ | ah | ah4 | ah7 | ɑ̄h | 督 tok;闊 khuah |
| 陽平 | ꜁a | â | a5 | a2 | ɑ́ | 同 tông;儂 lâng |
| 陽上 | ꜃a | ǎ | a6 | a4 | (ɑ̂) | 動 tǒng;老 lǎu |
| 陽去 | a꜅ | ā | a7 | a6 | ɑ̂ | 洞 tōng;鼻 phī/phīnn |
| 陽入 | aʔ꜇ | a̍h | ah8 | ah8 | ɑ́h | 毒 to̍k;直 ti̍t |